ตุ๊กตาไม้แกะสลัก เป็นของตกแต่งบ้านที่สวยงาม เป็นงานฝีมือของคนไทยที่สามารถสร้างอาชีพสร้างรายได้ให้กับชาวบ้านในชุมชนได้เป็นอย่างดี นอกจากนี้ตุ๊กตาไม้แกะสลักยังถือเป็นเอกลักษณ์และสินค้า Otop หนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ของชาวล้านนาทางภาคเหนืออีกด้วย ถือเป็นงานหัตถกรรมที่หลายคนชื่นชอบทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ
วันนี้ ขายอะไรดี จะพาเพื่อนๆ ไปเรียนรู้วิธีการทำตุ๊กตาไม้แกะสลักกันแบบง่ายๆ ด้วยฝีมือของตัวเอง เมื่อลองทำแล้วหากตัวเราเองเกิดความชื่นชอบหรือพอมีฝีมือในด้านงานหัตถกรรม เราสามารถต่อยอดผลิตสินค้าจากงานไม้แล้วนำไปจำหน่าย กลายเป็นอีกหนึ่งช่องทางอาชีพเสริมสร้างรายได้ได้เป็นอย่างดี
อยากทำตุ๊กตาไม้แกะสลัก ต้องเริ่มต้นอย่างไรดี
การทำตุ๊กตาไม้แกะสลักจำเป็นต้องใช้ฝีมือและความรู้ในด้านงานหัตถกรรมอยู่บ้าง หากเรามีพรสวรรค์หรือมีความชื่นชอบในด้านการแกะสลักไม้และอื่นๆ ที่เกี่ยวกับงานหัตถกรรม แต่หากเรายังไม่เคยลองทำตุ๊กตาไม้แกะสลักหรือยังไม่มีความรู้ด้านนี้ เราสามารถลองซื้อหาอุปกรณ์มาฝึกทำก่อนได้ หรือไม่ก็สามารถไปเรียนกับสถานที่ที่เปิดสอนการแกะสลักไม้งานฝีมือก็ได้ เพื่อที่จะได้นำความรู้เหล่านี้มาต่อยอดพัฒนาผลิตสินค้างานแกะสลักไม้ให้กลายเป็นอาชีพสร้างรายได้ต่อไปในอนาคต
สถานที่ที่เปิดสอนงานแกะสลักไม้ ได้แก่ ศูนย์ฝึกอบรมวิชาชีพ และโรงเรียนที่เปิดสอนงานแกะสลักไม้โดยเฉพาะ เช่น โรงเรียนสล่าแกะสลัก ของอาจารย์คำอ้าย ตั้งอยู่ที่สำนักงานองค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ (อ.อ.ป.) ถนนแก้วนวรัฐ ตำบลวัดเกต อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ โทร.0-5324-9349 หากท่านใดอยากฝึกวิชาช่างแกะสลักไม้ก็ลองศึกษาดูก่อนได้
วัสดุอุปกรณ์ ที่ใช้ทำตุ๊กตาไม้แกะสลัก
ไม้ที่นำมาใช้ต้องนำไปกลึงเป็นรูปวงกลม ส่วนลูกไม้ต่างๆ (ใช้ตกแต่งเป็น หู ตา ) เช่น ลูกกระบก , ลูกสำโรง , ลูกมะกล่ำ เป็นต้น และอุปกรณ์ที่ใช้ ได้แก่ สว่าน , เครื่องไสไม้ , เลื่อยไฟฟ้า , เครื่องขัดไม้ , ตะเกียบอนามัย , กระดาษทราย (เบอร์ 60-100-1,000) , แปรงทาสี , พู่กัน , กาวร้อน
สถานที่จำหน่ายวัสดุอุปกรณ์ หาซื้อได้ที่ตลาดนัดสวนจตุจักร หรือร้านขายวัสดุก่อสร้าง
วิธีทำตุ๊กตาไม้แกะสลัก
- สร้างแบบ อาจร่างด้วยดินสอกระดาษก่อน ว่าต้องการจะทำเป็นรูปแบบใด
- นำไม้มาขัดตกแต่งตามแบบที่กำหนดไว้ โดยการทำต้องแยกทำเป็นชิ้นส่วนต่างๆ
- เริ่มทำหัวก่อน โดยนำไม้ที่กลึงเป็นรูปกลมแล้วมาเจียรให้ได้ตามแบบที่ต้องการ แล้วขัดด้วยกระดาษทรายให้เรียบ
- ทำตัว นำไม้ท่อนมาเจียนปรับแต่งให้ได้รูปทรงที่ต้องการ ขัดด้วยกระดาษทรายให้เรียบ จากนั้นนำตะเกียบมาตัดเพื่อทำเป็นแขน – ขา โดยตัดส่วนขาให้ยาวกว่าส่วนแขน
- ประกอบส่วนหัวและลำตัวเข้าด้วยกัน โดยใช้สว่านเจาะรูตรงกลางของส่วนหัวและลำตัว จากนั้นใช้สลัก (เป็นตัวเชื่อมให้ชิ้นส่วนติดกัน) เสียบส่วนหัวและลำตัวแล้วใช้กาวหยอดเพื่อความแข็งแรง
- ประกอบส่วนแขน – ขาและหาง โดยใช้สว่านเจาะรูด้านข้างลำตัวทั้ง 2 ข้าง แล้วนำแขนที่ตัดไว้มาเสียบในรูที่เจาะไว้ จากนั้นเจาะรูเพื่อใส่ขาและหาง เสร็จแล้วก็ประกอบส่วนฐานรอง
- ตกแต่งประกอบตา หู ด้วยลูกไม้ตามต้องการ ลงสีและเชลแล็กเคลือบเงา เป็นขั้นตอนสุดท้าย
สถานที่จำหน่ายสินค้า ได้แก่ ร้านขายของตกแต่ง และ สถานที่ท่องเที่ยวทั่วไป
ข้อแนะนำเพิ่มเติม
- การทำผลงาน มีอยู่ 2 แบบ คือการคิดงานก่อน แล้วไปหาวัสดุมาทำ หรือหาวัสดุมา แล้วค่อยคิดงานว่าจะทำเป็นอะไรจึงจะเหมาะสม
- กรณีเริ่มหัดทำ ควรใช้เสษไม้มาหัดทำก่อน โดยคิดและร่างรูปแบบว่าสามารถจะทำเป็นตัวอะไรได้บ้าง จะเป็นการประหยัดค่าใช้จ่าย
ปัจจุบันงานหัตถกรรมจำพวกตุ๊กตาไม้แกะสลัก สามารถหาซื้อได้ทั่วไปตามร้านที่จำหน่ายอุปกรณ์ตกแต่งบ้านหรือร้านที่จำหน่ายศิลปะจากงานไม้โดยเฉพาะ นอกจากนี้ตุ๊กตาไม้แกะสลักยังถือเป็นอีกหนึ่งความภาคภูมิใจของคนไทยเป็นอย่างมาก ยกตัวอย่างเช่น ตุ๊กตาไม้แกะสลักรูปทรงผู้หญิงไทยยืนสวัสดี หรือที่หลายคนเรียก “ตุ๊กตาไม้สวัสดี” ที่โรงแรมและสถานที่ท่องเที่ยวต่างๆ หรือร้านอาหารในประเทศเทศ ก็มักจะนำมาตั้งโชว์ไว้บริเวณหน้าร้านเพื่อสื่อถึงความเป็นไทย เปรียบเสมือนการกล่าวคำทักทายกับลูกค้าที่มาใช้บริการ ทำให้ “ตุ๊กตาไม้แกะสลักสวัสดี” กลายเป็นส่วนหนึ่งของประเทศไทยที่ชาวต่างชาติมองเห็น
